Webdocumentaire, website, tentoonstellingen, educatie, brainstorms, TV documentaire, radiodocu-tweeluik
Het Nederlandse asielbeleid: hoe werkt het? En hoe zouden we eigenlijk willen dat het werkt?
We leven in een democratie waar we de verantwoordelijkheid delen voor beleid, ook het asielbeleid. Maar hoe weet je of het beleid juist is als het zo complex is dat je er geen snars meer van begrijpt? De Asielzoekmachine onderzoekt de complexe wereld van het Nederlandse asielbeleid. Hoe werkt het? En hoe zouden we eigenlijk willen dat het werkt?
WAT
Dit is een goed voorbeeld van een compleet uit de hand gelopen project, dat bovendien iets anders is geworden dan wat ooit de bedoeling was. Theoloog/filosoof Huub Oosterhuis vroeg Els van Driel en Eefje om een zwartboek te schrijven over het Nederlands asielbeleid. Maar zo’n boek zou je nooit kopen, vonden zij. De verhalen zijn vaak gitzwart, maar de oplossingen veel ingewikkelder. En het veroudert te snel. Bovendien vonden Eefje en Els dat mensen niet alleen kennis moesten nemen van het beleid, maar er zelf over mee moeten kunnen praten.
Uiteindelijk werd het een mega, interactief project: een reeks publieksbrainstorms, tentoonstellingen, een website, een webdocumentaire, een televisie-documentaire en een radiodocu-tweeluik. De Asielzoekmachine combineert journalistiek, documentaire film, fotografie, vormgeving, kunst en debat.
HOE
De Asielzoekmachine wil iedereen - vluchtelingen, burgers, beleidsuitvoerders en beleidscriticasters - mee laten denken over ons asielbeleid. Samen zoeken we naar oplossingen voor de knelpunten: in het klein en groot. We kregen een heleboel ideeen binnen.
Wat we met De Asielzoekmachine deden was zowel een poging om het publiek verder te laten kijken dan hun eigen, sterke meningen, als een manier om echt oplossingen te vinden. Maar is dat nog steeds journalistiek. Of zijn we dan activisten geworden? Een voormalig hoofdredacteur van De Telegraaf bekritiseerde De Asielzoekmachine om deze 'constructieve journalistiek' en noemde journalisten die de wereld beter proberen te maken zelfs gevaarlijk.
Kun je objectief zijn en tegelijkertijd je publiek proberen te activeren om oplossingen te zoeken? Dat zijn inderdaad vragen waar ook wij veelvuldig mee worstelen. Maar om journalisten die voorbij de mediawaan van de dag kijken gevaarlijk te noemen is niet alleen absurd, maar schadelijk voor innovatieve vormen van storytelling.
Wij geloven dat het noodzakelijk is om continu over onze rol als verhalenvertellers na te denken, en de manier waarop we media gebruiken heruitvinden. Niet alleen omdat dat leuk is om te doen, maar ook omdat we een maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben. Zeker in deze tijd van polarisatie. We dragen liever bij aan constructieve dan destructieve journalistiek.
“De titel ‘Asielzoekmachine’ benoemt het probleem én het verlangen naar oplossingen.”
WEBDOCUMENTAIRE
De Asielzoekmachine webdocumentaire neemt de kijker mee ‘op reis’ door de wereld van asiel. Dit doen we aan de hand van film, fotografie, korte teksten en interviews die verschillende perspectieven op het beleid geven. Ook wordt de kijker gevraagd: Wat vind jij? En heb je zelf een goed idee?
Behalve het zelf gefilmde materiaal, gemaakt in samenwerking met fotograaf Dirk-Jan Visser, ontsluit de webdocumentaire ook een schat aan bestaand archiefmateriaal, fotoseries, fragmenten uit relevante documentaires en fictiefilms, krantenartikelen en nieuwsuitzendingen. In combinatie met korte teksten, notities, observaties en vragen wordt zo dit complexe en omvangrijke onderwerp in ‘hapklare’ stukjes gepresenteerd en gerangschikt per hoofdstuk.
De kijker kan navigeren via de verschillende ‘fases’ die een asielzoeker doorloopt, grofweg van Aankomst naar Procedure tot Verblijf of Uitgeprocedeerd en Vertrek. Via ‘personen’ kan men ook het persoonlijke verhaal van een asielzoeker bekijken. Door middel van deze persoonlijke verhalen krijgt de kijker inzicht in de verschillende ‘routes’ die een asielzoeker door onze asielprocedure kan afleggen.
WEBSITE
Op de website vind je alles over het project De Asielzoekmachine, waaronder de agenda, het ABC van de IND en achtergrondinformatie over de verschillende (asiel) organisaties. Op de Ideeënpagina, kun je je idee voor een ander beleid invoeren en reageren op ideeën van anderen. www.asielzoekmachine.nl
“Inspirerende nieuwe inzichten.”
TENTOONSTELLINGEN
In de tentoonstellingen maken we met fotografie, beeldende kunst en video-installaties de wereld van asiel invoelbaar. De Do-It-Yourself (DIY) tentoonstelling is een krant die opgehangen kan worden als expositie; in bibliotheken, culturele centra, op kantoor, in de voetbalkantine, de moskee of waar dan ook. In Humanity House (Den Haag) en Melkweg Expo (Amsterdam) voegen we daar ander werk aan toe: extra prints, driedimensionaal werk en videoinstallaties. Ook kregen drie kunstenaars de opdracht om nieuw werk te maken. Het werk gaat voorbij aan het clichébeeld dat we hebben van ‘de asielzoeker’ en daagt de bezoeker uit om zich tot het onderwerp te verhouden.
In Humanity House met werk van: Chris de Bode | Joost van den Broek | Ad van Denderen | Alessandro Falco | Robert Glas | Karijn Kakebeeke | Roel Mathijssen, Jason Terlouw, Tessa Mathijssen, Ricardo Buijs, Apollonia Duijster & Malou Rutten | Nafiss Nia | Uljana Orlova | Frank Penders | Marieke van der Velden & Philip Brink | Dirk-Jan Visser | Michiel Voet | Munir de Vries.
In Melkweg Expo met werk van: Joost van den Broek | Robert Glas | Ludo Hekman, Butch & Sundance Media | Ola Lanko |Uljana Orlova | Josje Priester | Munir de Vries.
De Asielzoekmachine was van 01.04.16 t/m 07.01.17 te zien in Humanity House, Den Haag.
Recht de Do-It-Yourself tentoonstelling, hier in Humanity House, Den Haag.
EDUCATIE
Humanity House verzorgt een educatief programma rondom de tentoonstelling. Leerlingen worden uitgedaagd om na te denken over de opvang en behandeling van asielzoekers in Nederland. Hoe voelt het om niet te weten waar je thuis zal zijn? Hoe zou jij opgevangen willen worden als jij bent gevlucht? In groepsverband komen ze tot een aanbeveling voor het Nederlandse asielbeleid en krijgen ze de gelegenheid hun aanbeveling onderdeel uit te laten maken van de ideeën en oplossingen die De Asielzoekmachine verzamelt.
BRAINSTORMS
In het voorjaar van 2016 hielden we 11 bijeenkomsten verspreid door het land. Iedere bijeenkomst had een eigen thema (Procedure, Integratie, Vertrek, Uitgeprocedeerden, Kinderrechten, etc.). Samen met vluchtelingen, betrokken en bezorgde burgers, beleidsuitvoerders en criticasters gingen we op zoek naar oplossingen voor de knelpunten die zich binnen die thema’s afspelen. Een burgerjury kreeg de opdracht om alle bijeenkomsten bij te wonen en verslag te doen. De brainstorms leverden zo’n 100 ideeën op, de 20 beste ideeën presenteerden we tijdens de slotbijeenkomst in Den Haag op 20 juni 2016, Wereldvluchtelingendag.
BRAINSTORMS VOORJAAR 2016
30 mrt Kick-off - De Nieuwe Liefde, Amsterdam
20 apr De Procedure - De Nieuwe Liefde, Amsterdam
1 mei Burgerinitiatieven - Stadhuis, Utrecht
17 mei Integratie - Het Nutshuis, Den Haag
18 mei Van Idee naar Impact - De Nieuwe Liefde, Amsterdam
24 mei Vertrek - Arminius, Rotterdam
25 mei Het asielbeleid, kinderen en hun rechten - Sphinx in Centre Céramique, Maastricht
26 mei Opvang in de regio - Humanity House, Den Haag
27 mei Uitgeprocedeerden - LUX, Nijmegen
2 jun Werk en Opleiding - Windesheim in Dialoog, Zwolle
TV DOCUMENTAIRE
Hoe moeten we in Nederland en Europa omgaan met de vluchtelingencrisis? In een essayistische documentaire staan de worsteling met de morele dilemma`s die het internationale vluchtelingen vraagstuk met zich meebrengt en de zoektocht naar mogelijke oplossingen centraal. De documentaire werd op 20 juni 2016 uitgezonden door IKON/EO. De film is terug te zien via uitzendinggemist.
RADIO
In het kader van De Asielzoekmachine maakte radiomaker Laura Stek een documentaire-tweeluik over de geschiedenis van het asielbeleid voor het VPRO radioprogramma OVT. Met o.a. Hilbrand Nawijn, Job Cohen, Aad Kosto, Rita Verdonk en Toine Heijmans (schrijver van ‘De Asielmachine’ en ‘Pristina’).
Luister Deel 1 - De jaren tachtig en negentig hier terug.
Luister Deel 2 - De jaren 2000 tot nu hier terug.
COLOFON
Concept en regie: Eefje Blankevoort & Els van Driel
Projectleiding: Eefje Blankevoort & Laura Verduijn
Grafisch ontwerp: Kummer & Herrman
Interactive design: Sara Kolster
Techniek: Eerens+Gadiot, Eelke Feenstra
Datavisualisaties: Femke Herregraven, Simona Kicurovska
Fotografie en video: Dirk-Jan Visser
Montage tentoonstellingsfilm: Thomas Roebers, Eefje Blankevoort
Samenstelling en productie tentoonstellingen: Rebecca Simons & Reem Saouma
Samenstelling en productie bijeenkomsten: Esther Gaarlandt, Matthea de Jong & Carlijn Limburg
Presentatie bijeenkomsten: Patrick van der Hijden & Bahram Sadeghi
Communicatie: Laura Verduijn
Radiodocumentaire: Laura Stek
Regie TV-documentaire: Eefje Blankevoort & Els van Driel
Camera: Thomas Roebers
Montage tv documentaire: Alexander Goekjian
Audionabewerking: Amit Katz
Partners
Tentoonstellingen: Humanity House, Melkweg Expo
Bijeenkomsten: De Nieuwe Liefde (Amsterdam), Humanity House, Nutshuis (Den Haag), Hogeschool Windesheim (Zwolle), LUX (Nijmegen), Debatcentrum Sphinx (Maastricht), Arminius (Rotterdam), Culturele Zondagen (Utrecht).
Met dank aan Eyes on Media, Fotolab Kiekie, Theater aan het Spui. Dit project is tot stand gekomen dankzij de medewerking van vele personen en organisaties, waaronder: Het Ministerie van Veiligheid en Justitie, COA, IND, DT&V, VluchtelingenWerk Nederland, Kerk in Actie, Amnesty International Nederland en Defence for Children.
Financieel mogelijk gemaakt door Mediafonds, Mondriaanfonds, NL Filmfonds, Stimuleringsfonds voor de creatieve industrie, De Nieuwe Liefde, The Art of Impact, Fonds21, NPO, BankGiroLoterij Fonds, BNG, Stichting Democratie en Media, Gemeente Den Haag, Fonds 1818, Protestantse Kerk, Kerk in actie, Casterenshoeve, Gemeente Maastricht.
Eefj’e’s nieuwste productie over migratie:
Shadow Game
Tanans is een uitgenodigde vluchteling:
Nieuw