Tweedelige radio documentaire, interactieve web documentaire, tentoonstelling en een boek.
“Ik zag een vader die zijn eigen baby vermoorden. Het was beter om zijn eigen zoon te vermoorden, dan zich over te geven aan de Amerikanen, uit eer.”
Hoe kunnen we herinneren wat we nooit hebben gezien?
In 2012 erft de Amsterdamse fotograaf Marianne Ingleby het archief van haar Amerikaanse opa Bruce Elkus. Als fotograaf in dienst van het Amerikaanse leger legde hij in 1945 het staartje van de Tweede Wereldoorlog vast op het Japanse eiland Iwo Jima. De rauwe en heftige foto's geven een heel ander beeld van de oorlogsstrijd dan de wereldberoemde heroïsche foto 'Raising the Flag on Iwo Jima'. In deel 1 vraagt Marianne zich af: hoe uniek is het archief van mijn opa eigenlijk? Een coproductie van VPRO & Prospektor, gemaakt door Laura Stek i.s.m Marianne Ingleby, onder eindredactie van Eefje Blankevoort. Eindmix: Arno Peeters. Projectleiding: Laura Verduijn. Stemacteurs: Maarten Heijmans en Dafne Holtland. Mede mogelijk gemaakt door het NPO-fonds.Deel 1 van Operatie Onthechting terugluisteren én kijken? Dat kan hier.
‘Raising of the Flag on Iwo Jima’: fotograaf Joe Rosenthal (Associated Press) won ‘the Pulitzer Prize’ met deze foto in 1945.
Op 23 februari 2020, is het 75 jaar geleden sinds de foto ‘Raising of the Flag on Iwo Jima’ is gemaakt. Het werd de meest iconische foto allertijden. Dynamisch, heroïsch en vol symboliek: het goede had de overhand gehad in de strijd tegen het kwaad. Maar voor sommigen is het beeld steriel. De realiteit van de oorlog die eraan voorafging en nog moest volgen, wordt niet uitgebeeld.
“Een absoluut uniek archief. Deze beelden werden normaal niet gemaakt en zeker niet bewaard: dit is het anti-beeld van oorlog dat normaal vernietigd zou zijn.”
MULTIMEDIA
“Operation Detachment” is een multimediaproject dat bestaat uit een podcast, een fototentoonstelling, een online documentaire en een boek. Het project gaat eind februari 2020 in Nederland van start. We proberen het verhaal ook naar de VS te brengen.
“Toen ik de foto’s van mijn grootvader bestudeerde, zag ik een deel van zijn leven waar hij me nooit over had verteld. Ik begon hem beter te begrijpen via zijn archief.
”
Podcast
De Nederlandse versie van de podcast is 2 x 30 minuten en is uitgezonden door de Nederlandse Publieke Radio (OVT/ Radio1). en is hier te luisteren. Het is een intieme en persoonlijke zoektocht, waarin Marianne de oorlogservaringen van haar grootvader ontrafelt in een poging dichter bij hem te komen. Ze praat met haar terughoudende moeder en andere familieleden om een poging te doen te begrijpen waarom hij nooit sprak over zijn oorlogservaringen. Met het archief in haar koffer reist ze ook naar de VS om te praten met 95-jarige veteranen die dezelfde ervaring delen en experts die meer kunnen vertellen over de betekenis van het archief. In deel twee probeert ze erachter te komen hoe de Japanners het archief van haar grootvader zien en welke rol de oorlog nog steeds speelt in de samenleving. Ze gaat in gesprek met een kleindochter van een Japanse Iwo Jima-veteraan die ook op zoek is naar meer informatie. Samen ontmoeten ze experts en veteranen en proberen ze naar het ontoegankelijke eiland Iwo Jima te gaan om de herinnering aan hun grootvaders nieuw leven in te blazen.
Bruce Elkus
Bruce Elkus
Web documentaire
De web documentaire combineert audio van de podcast met beelden uit het archief van Elkus, portretten van oorlogsgetroffenen van nu en filmmateriaal uit het Nationaal Archief. De beelden zijn leidend, audio en tekst zijn ondersteunend. De audio (fragmenten van interviews van veteranen gecombineerd met moderne soundscapes en archiefgeluid) maken de beelden levendiger en voegen er een emotionele laag aan toe. Tekst wordt gebruikt voor een toegevoegde context (bijvoorbeeld in de vorm van citaten van historische experts) of om bredere vragen op te werpen over hoe wij oorlog ervaren (bijvoorbeeld in de vorm van citaten van Susan Sonntag en andere grote denkers).
COLOFON
Research and photography: Marianne Ingleby
Production: Prospektor
Creative Producer: Eefje Blankevoort
Project manager and communications advisor: Laura Verduijn
Podcast & web documentary: Laura Stek
Een andere multimediale tentoonstelling:
Love Radio
Nog een samenwerking met Thomas Roebers:
The Art of Travel