Podcastserie, live evenement

De dood is niets en alles tegelijk

Kunstenaar en funerair specialist Babs Bakels is van jongs af aan mateloos gefascineerd door de dood. Radiomaker Laura Stek, die haar sterfelijkheid juist graag negeert, raakte geïntrigeerd door Babs: waarom omringt iemand zich constant met eindigheid en verval?

Samen onderzoeken Laura en Babs in coronatijd in zes podcastafleveringen onze omgang met de dood, van de laatste adem tot het hiernamaals. Ze bezoeken een ‘liever levend uitvaart’, ondergaan een dood-meditatie, gaan de snijzaal op en spreken met doodsreutel-experts.

Ondertussen komen we steeds meer te weten over Babs’ morbide fascinatie. 'Ik doe er luchtig over, maar eigenlijk worstel ik iedere dag met mijn doodsangst. Die bezweer ik door het monster in de bek te kijken.'

De podcastserie

Als klein meisje speelde Babs Bakels op kerkhoven en begroef ze kleine dieren op de camping van haar oma. Die onalledaagse fascinatie heeft haar nooit verlaten. Haar huis staat vol schedels, opgezette dieren en (kunst)historische boeken over de dood. Als student werkte ze in een uitvaartcentrum en als curator stond ze aan de wieg van Uitvaartmuseum Tot Zover.

De missie van Babs is de dood weer dichterbij te brengen. De afgelopen eeuw hebben we Magere Hein bijna helemaal weggesaneerd uit het publieke leven. Begraafplaatsen liggen buiten het centrum, door de ontkerkelijking ligt de focus op het wereldse leven in plaats van het hemelse en de uitvaartindustrie heeft rituelen grotendeels uit handen genomen.

Ook de taal verandert: een lijkwagen heet nu rouwauto, afleggen de ‘laatste verzorging’, we spreken niet van ‘dood’ maar van ‘verlies’. Kan Babs ons iets iets leren over onze complexe verhouding met de dood? En heeft de pandemie daarin iets veranderd?

Beluister hier de afleveringen: https://www.vpro.nl/programmas/kassiewijle.html

2021-05_onno-blase_podcast_kassiewijle_keyvisuals_1a.jpg

Randprogramma

Kassiewijle bood ook de mogelijkheid een unieke doodervaring te beleven in de audioinstallatie 'This body that once was you', een kunstwerk van Babs Bakels en Vibeke Mascini bij Felix Meritis in Amsterdam.

Gezeten in een veld van verneveld menselijk botstof 'sterft' de deelnemer als voorbereiding op het onvermijdelijke einde. Hoogleraar Communicatie en Beïnvloeding Enny Das van de Radboud Universiteit onderzocht de effecten van het kunstwerk door deelnemers vervolgens te onderwerpen aan psychologische tests. De onderzoeksresultaten worden gedeeld in een korte extra aflevering van de podcast.

This Body That Once Was You, een installatie van Babs Bakels en Vibeke Mascini. — *This Body That Once Was You*, een installatie van Babs Bakels en Vibeke Mascini.

OVER DE MAKERS

Babs Bakels (1971) studeerde Beeldende Kunst aan de Breitner Academie en Kunstgeschiedenis aan de VU. Als conservator van Museum Tot Zover was ze verantwoordelijk voor grensverleggende kunsttentoonstellingen als Pixelated Revolution en De vogelvanger, beeldessays over suicide en preventie.

Sinds 2017 is Bakels zelfstandig curator en kunstenaar en publiceert ze regelmatig over funeraire cultuur en onderwerpen op het snijvlak van kunst en de dood. Samen met Vibeke Mascini maakte ze in 2020 de expo This body that once was you.

Laura Stek (1983) is presentator en documentaire-/podcastmaker bij de VPRO Radio. Naast talloze radiodocumentaires maakte ze samen met Tjitske Mussche de podcast Ongesigneerd over onopvallend design. In 2019 ontving ze samen met Olivier van Beemen de Tegel Publieksprijs voor de radiodocumentaire Bloed & Bier over de positie van Heineken in Rwanda. In 2019 maakte ze de korte documentairefilm Gioia die werd opgenomen in de Gouden Kalf selectie.