Crowdfunding, boeken & publicaties, tentoonstelling, website, lezingen & workshops

De hele wereld kijkt naar een miljardenverslindend, blinkend sporttoernooi. Wij wilden laten zien wat er werkelijk gebeurde.

Tussen 2009 en 2014 reisde Arnold met fotograaf Rob Hornstra door de Kaukasus. Het begon - net als Dream City - als een mooie reis voor Vrij Nederland, maar het gebied lonkte en ze wisten dat ze naar de Kaukasus terug moesten. Hetzelfde jaar volgde het grote excuus: vlak boven het kleine rare Abchazië wilde Rusland onder Poetin de Olympische Spelen organiseren. Dit werd Het Alibi.

De voorwaarden: vijf jaar de tijd, heel veel tijd in verschillende regio's investeren en het eindboek moest een grote Atlas van de regio worden, want Rob en Arnold zijn atlasfreaks.

Dat was het droomscenario. O ja + complete vrijheid. Niet dat ondertussen nog onnodige verhalen voor Viva ofzo geschreven moesten worden, voor het geld.

Dat was nogal een opgave. En daaruit volgden de volgende afgeleide voorwaarden: dit zouden normale media nooit kunnen betalen. Daar moesten iets op verzonnen worden. Misschien dat donateurs wel wilden betalen, gezien de onderwerpen: mensenrechten, oorlog, vluchtelingen, sport, Rusland. Genoeg overlappende groepen die hiervoor warm gemaakt zouden kunnen worden, dachten Rob en Arnold in het jaar van Obama’s succesvolle miljoenen x $1 donatiecampagne, 2008.

“The Sochi Project is een schoolvoorbeeld van slow journalism”

— De Volkskrant

The Sochi Project moest vanaf het allereerste begin als een volwaardig, professioneel project worden opgezet., we wilden tenslotte ons eigen medium uit de grond stampen. Dus moesten, nog voordat er ook maar een artikel was gepubliceerd - vormgevers bereid gevonden worden om deel te worden van het team en het risico mede te dragen dat het niks zou worden. Drie vormgevers pitchten. Kummer en Herrman in Utrecht brachten de meeste begeistering en campagneideeën. Zij zouden vijf jaar en alle daaropvolgende tentoonstellingsjaren alle vormgeving verzorgen.

De Kaukasus is ongelofelijk rijk aan verhalen. The Sochi Project leverde 9 boeken en talloze publicaties op, in een kleine 5 jaar tijd. Door de website en actief gebruik van sociaal media probeerden Arnold en Rob om voor de Spelen in 2014 een eigen medium en eigen publiek te creëren. Door heel actief te facebooken en twitteren, zoveel mogelijk gratis weg te geven onder het voorbehoud: goede journalistiek kost geld, doneer svp. Want de opbouw van een eigen publiek, het liefst allemaal donateurs, was een garantie voor het hebben van een klein legertje ambassadeurs.

Zo werden Rob en Arnold zowel documentairemakers als campagnevoerders. The Sochi Project was het eerste grootschalige crowdfunded journalistieke project van die tijd in Europa. De hele opzet met crowdfunding en de samenwerking met Kummer & Herrman gaf de ultieme vrijheid om te werken. Het project ligt nu stil sinds eind 2013 Rusland te kennen gaf dat Rob en Arnold Persona Non Grata waren geworden in Rusland, maar het werk, de boeken en de tentoonstellingen reizen nog steeds rond. Dat is het mooie van dergelijke projecten van lange adem - het kan een bijna even lange staart krijgen.

Een woeste dansavond in Tsjetsjenie:

“Whichever way you look at it, The Sochi Project is an incredible piece of journalism, both visual and written, and a glimpse of the medium’s future.”

— The Guardian

BOEKEN EN PUBLICATIES
Elk jaar zouden de donateurs een publicatie ontvangen als dank voor hun steun. Verslaafd aan boeken als Arnold en Rob zijn liepen deze deelpublicaties snel uit de hand. In jaar 1 werd het kleine boekje Sanatorium gepresenteerd, dat de New York Photo Book Award 2010 won. Sanatorium ging over een gefictionaliseerde week in een sanatorium van Sochi, zoals meegemaakt door Arnold en Rob. In het jaar 2011 volgde een beschrijving van het kleine, volgens velen niet bestaande land Abchazië, meteen bezuiden Sochi. In Empty Land, Promised Land, Forbidden Land beschreven Rob en Arnold het land zoals het graag gezien wil worden, als een geheel functionerend, volwaardig, democratisch land. Het derde jaarboek werd Sochi Singers, een ode aan het ranzige kusttoerisme van Sotsji, gekenmerkt door de geur van bier en sjasliek. Dit boek won de World Press Photo Award in de categorie Arts en Entertainment. Het vierde en laatste self-published jaarboek werd The Secret History of Khava Gaisanova, ook in het Nederlands uitgegeven bij Uitgeverij Pegasus. Het boek verhaalt aan de hand van de familiegeschiedenis van Khava Gaisanova over de bloedige geschiedenis van de Noord-Kaukasus. Het boek leidde tot een aparte crowdfunding voor de hoofdpersoon, Khava Gaisanova, die hiermee een eigen winkel kon inrichten in haar dorp Tsjermen. Het laatste boek, het magnum opus An Atlas of War and Tourism in the Caucasus werd uitgegeven bij Aperture in New York.

Tussen de bedrijven door maakte The Sochi Project andere publicaties, zoals de documentaire diy-tentoonstellingskrant On The Other Side Of The Mountains, over het kleine dorpje Krasny Vostok, een armoedig dorp aan de andere kant van de bergen van het Olympische Sotsji, waar de fabrieken leeg staan, de politieke islam oprukt en de jongelingen naar de steden verhuizen. Daarnaast werd The Sketchbook Series bedacht, waarin drie kleine boekjes uitkwamen: Life Here is Serious, Safety First en Kiev. Dit waren verhalen die geen plek hadden in andere hoofdstukken van het project, maar ook dienden de boekjes als extra manier om geld voor het project op te halen. Op de website van The Sochi Project staat een lange lijst publicaties in tijdschriften en kranten.

The Sochi Project publiceerde bijna tien boeken, culminerend in een door uitgeverij Aperture in NY uitgegeven Atlas of War and Tourism in the Caucasus. Veel boeken zijn op de webshop van The Sochi Project nog verkrijgbaar.

TENTOONSTELLING
Sinds het begin van The Sochi Project in 2009 zijn Rob en Arnold bezig om de hechte samenwerking tussen tekst en fotografie ook in tentoonstellingsvorm te vertalen. Deelprojecten als Empty Land, Promised Land, Forbidden Land kregen een eigen tentoonstelling die te huur was via The Sochi Project en zo Europa doorreisde. De documentaire krant On The Other Side Of The Mountains is bedacht als krant vs. Do It Yourself-tentoonstelling om aan de groeiende vraag naar een mobiele en goedkope tentoonstelling tegemoet te komen. Voor 5 euro konden mensen vanover de hele wereld de tentoonstelling kopen en thuis of waar dan ook aan de muur plakken of behangen. The Sochi Project kende haar apotheose met de tentoonstelling An Atlas of War and Tourism in the Caucausus, gelijknamig aan het boek en de website. Deze tentoonstelling reisde tot diep in 2017 door Noord-Amerika, Europa en India. Voor een overzicht, zie de Sochi Project-website.

An Atlas of War and Tourism in the Caucasus in FoMu, Antwerpen.

WEBSITE
Tussen 2009 en 2013 functioneerde de website vooral als een crowdfundingpagina, waar mensen donateur konden worden en na in te loggen de laatste blogs en verhalen konden lezen. Dit functioneerde goed als crowdfundingpagina, maar na enige tijd is het idee van de betaalmuur overboord gezet. Doneerden de donateurs niet juist aan het project om deze verhalen mogelijk te maken en zoveel mogelijk te verspreiden? De pagina werd opengesteld voor iedereen.

Eind 2013 presenteerden Rob en Arnold de nieuwe, huidige versie van de website. Hierop is over acht hoofdstukken, verdeeld over de drie regio’s van het project een chronologisch verhaal te lezen over de Kaukasus en hoe de Spelen hier invloed hadden op het reilen en zeilen ook in de Noord-Kaukasus en in Abchazië. De huidige website dient als naslagwerk. In de maanden rondom de Olympische Spelen is deze website honderdduizenden keren gelezen. Niet alleen functioneerde het project zo als een bron voor geïnteresseerden, maar ook journalisten die achtergrondverhalen bij de Olympische spelen schreven gebruikten de site uitputtend.

LEZINGEN EN WORKSHOPS
Tijdens The Sochi Project hebben Rob en Arnold onschatbare ervaring opgedaan op het gebied van verhalen vertellen en de publicatie en het bereik daarvan mogelijk te maken. Beiden zijn dus te boeken voor lezingen en workshops, over avonturen in de Kaukasus, over crowdfunding, over boeken maken en over het mogelijk maken van gedroomde projecten. Rob en Arnold hielden gezamenlijke en afzonderlijke workshops van Vancouver tot Delhi, en van Helsinki tot Barcelona.

Boven: lezing in Warschau, Polen Links: driedaagse workshop in New Delhi, India — Boven: lezing in Warschau, Polen
Links: driedaagse workshop in New Delhi, India

COLOFON

Fotografie: Rob Hornstra
Tekst en film: Arnold van Bruggen
Vormgeving: Kummer & Herrman
Alle vertalingen: Cecily Layzell
Website: Thijs Gadiot